Friday, January 31, 2020

तिमीलाई बिर्सिएँ भने

मलाई केही भन्नु छ,
कुनै दिन मैले तिमीलाई बिर्सिएँ भने
मेराे हत्केला छोएर
सम्झाउनु ति पलहरु,
हात समातेर हिँडदा
देखिएका मायालु ढुकुरका जोडीहरु,
आफु अघि बढेर
तिमीलाई पार गराएका नालीहरु,
हाम्रा नाम खोपिएका
ति अजंगका रुखका फेदहरु ,
तिमीलाइ उचालेर
समाउन लगाएका रूखका हाँगाहरू,
तिम्राे कपालमा सिउँरीदिएका
मगमगाउँदा रंगिविरंगी बनफूलहरू।

अझ पनि सम्झिएन भने
मेरा आँखामा हेरेर
सम्झाउनु ति साँझहरु,
अकास कालो बादलले ढाकिएर
झमझम पानी परिरहेको,
सँगसँगै टाँसिएर
आत्तिदै बासस्थानतिर फर्किदै गरेको,
भोकले पेट मडारिएको बेला
एक दाना चामाल,
एक मुठी पिठो,
एक ढिको नुन नभएको,
नुनिलो आसु सँगै
पानी पिएर सुतेको
कुनै साँझ रायोको झोलसँग
सपनाका मिठा गासहरु निलेकाे ।

अझ पनि तिमीलाई नसम्झिए
तिमी मलाई झकझकाउनु,
मेराे नाम काडेर बोलाउनु,
मेराआँखा, पछाडिबाट हत्केलाले छोप्नु,
म को हो भन्दै सुस्केराले सोध्नु,
जाेडजाेडले चिच्याउनु,
पाउहरू बजार्दै  रिसाउनु,
सबै आक्रोशहरु पोख्नु
तर विन्ती प्रिय
आँसु नझार्नु  ।

मैले नसम्झे पनि,
ए प्रिय
तिमी अन्तरमनमा गडेर बसेकी छाै,
म निशब्द टोलाइ रहे पनि
मैले शब्दले नसभ्झे पनि
म अन्तरमनले सम्झीरहने छु ।
म अन्तरमनले सम्झीरहने छु ।

Friday, January 17, 2020

यात्रा

यो यात्रामा
सुस्केरा हाल्नै पर्ने उकाली थियो,
टेको लाउनै पर्ने ओराली थियो,
पहाड बदल्ने भञ्ज्यांग अनि
थकाई मार्न चौतारी पनि त थियो,
हाे, याे यात्रा
साह्रै अविश्मरणीय  थियाे।

हिड्दाहिँड्दै
कतै उज्यालो हुन्थ्यो,
अनि कतै रात पर्थ्याे,
कहिले सुनौलो जुनेली
कहिले निष्पट अन्धकार हुन्थ्याे,
हिँडदै रहे, भिडदै रहे
लड्दै उठदै अगाडि बढदै रहेँ,
हाे, याे यात्रा
साह्रै राेमाञ्चक  थियाे।

यो यात्रामा
नदी भएर आएकासँग बग्दै गए,
कतै छाँगा भएँ, कतै छहरा भएँ
बनबुट्यानमा कुर्लदै वगरमा उर्लदै,
समथरमा सलसलाउँदै सागरमा मिसिएँ।

हाे, यो यात्रामा
कतिलाई हँसाए,
कतिलाई रूवाएँ
कति हाँसो दिएर गए
कति आँसु दिएर गए
सबैको यात्रा आफ्नै हुन्छ
मेरो जस्तै
अरुको कहाँ हुन्छ ?

Monday, January 6, 2020

छाेरीका कुरा

मंसिर १०, २०७४ आइतबार
नेपाल ल क्याम्पसमा पढ्ने दुई यौवनाहरु कोरीयन पैसा वन साट्न आएका थिए । वान लिने भौचर लिएर बाहिरिए । कानुन सम्बन्धी प्रतिस्पर्धाका लागि कोरीया जान लागेका रे । मैले छोरीलाई सम्झिएँ । छोरी अहिले स्कुलमा पढदैछिन् ।
अनि सोचेँ छोरीलाई कानुन पो पढाउनु पर्छ की ? वकिलको बाउ बन्न पाए, अहँ होइन न्यायधिसको बाउ पने बनिहालिन्छ की, सुशिला कार्की नेपालकै पहिलो प्रधानन्यायधीस । भरखरै अवकास पाइन । सपना मल्ल प्रधानन्यायधीस क्रममा छिन । म उनलाई पनि त्यही रोलक्रममा उभिएको देख्छु । होइन कतै विदेश तिर गइ भने बरीष्ठरसरीष्ठर पनि त बन्न सक्छीन, आ... म पनि । हुन त मैले साँेचेर मात्र के हुने हो र  ?
अहिले कक्षा सातमा पढ्दैछिन् । आजभोलि उनलाई धेरैथरी बन्न मन लाग्छ । कहिले गायीका, कहिले नर्तकी, कहिले कवि, कहिले के, कहिले के ? बेला बेला उनलाई सोध्छु पनि । हैन सँच्चै तिमी ठूलो भएर के बन्ने छोरी ? खै के बन्ने बन्ने ? उनको जवाफ यस्तै हुन्छ । 
समय वित्न के बेर । भरखरै जन्मिएकी जस्तै लाग्छ । उनी जन्मिए पछी अमेरीकामा बराकओबामाले दुई कार्यकाल विताएर गए । देशमा शस्त्र विद्रोह समाप्त भयो, शान्ति स्थापना भएर दुइटा संविधानसभा चुनियो र संविधान पनि जारी भयो । महाभुकम्प बहत्तर बैसाख बाह्रमा गयो । साथीको बर्थडे मनाउन नखीपोट गएका वेला त्यही भोगिन धर्तिको कम्पन । अविभावक भएर भाईलाई सम्हालीन सम्पुर्ण जमिन हल्लिँदा । हो, छोरी ठुली भई सकिन ।
केही दिन अघि डाबर च्यवनप्रासको विज्ञापनकर्ताहरु स्कुलमा आएका रहेछन् । उँचाई र तौल लिएछन् । म त पाँच फिट पाँच इन्च अग्लो र त्रिपन्न किलोको भएँ नि, मलाई सुनाईँन । ए, तौल उचाई त ठिकै रहेछ भनेँ । कहिले काँही मैले अलि मोटी भयौ विचार गर है भन्छु । के हुन्छ त मुख विगारेर जवाफ दिन्छिन् । पहिलेको तुलनामा खाना अहिले अलि घटेको छ । पौष्टिक खाना खानुपर्छ उनले, उनी बढ्दैछिन् । 
मेरो स्कर्ट त लुज भयो नि बाबा । अस्ती अस्ती कस्तो टाइट थियो । अनि मख्ख पर्छीन । कति ठुला पाइतला जुत्ता नै नपाउने हो की आमा चिन्तीत हुन्छीन । पाइतला मेरा जस्तै छन् । आखिर मेरी छोरी न हुन् ।
दशै र तिहारको विदामा उनको मिल्ने साथी आर्या लुईटेल घर गएकी थिइन । म्यासेञ्जरमा उनले कपाल काटेको फोटो अपलोड गरीछन् । यती भए पछी उनलाई कपाल काट्ने हुटहुटीले छोइहाल्यो । दशै र तिहारको विचमा लामो कालो कपाल छोटो पारेर काटीन । कस्तो देखियो बाबा भनेर सोधिन् । राम्रै छ तर अझै छोटो बनाएको भए हुने, ब्वाईज कट झनै राम्रो देखिन्थ्यो । कस्तो होला बाबा पनि जहिले नि ब्वाइजकट मात्र भन्ने । नाँइ म काटदैन । उनले पनि आप्mनो काटेको कपाल सेल्फि लिएर अष्टे«लीया बसेकी ठुली आमा र विराटनगर साथी आर्यालाई पठाईन । भेटेको जति सबैलाई आप्mनो कटिएको कपालको प्रतिक्रिया मागिन् । सबैले कस्तो सुहाएको राम्रो देखिएको भने । विराटनगरबाट आर्याले अझै कति लामो राखेको तिमीले, मेरो जस्तै छोटो बनाउन भनिछन् । उनलाई कपाल अझ छोटो बनाउने रन्को लागि हाल्यो । दुई दिन पछि मामाघर गएर माइजुले कपाल अझ छोटो हुने गरी काटिदिनु भएछ । मैले अझ छोटो बनाउँ भन्दा नाँइ भन्नेल्े साथीको एकै भनाइ अझ छोटो पारिन् । फर्के पछि कस्तो देखिएको छ भनेर फेरी सोधिन् । मैले मेरो रेडीमेड जवाफ ब्वाइजकट कस्तो राम्रो देखिन्थ्यो । बाबा पनि जही ले नि त्यस्तै भन्ने के भनेर आर्को तिर लागिन् । आजभोलि छोटो कपालमा सेतो रिवन बाँधेर स्कुल जान्छीन ।
कपाल लामो हुँदा कोर्ने विषयमा नै आमाछोरीको बादविवाद भैरहने । स्कुल जाने बेला कहिले सिउँदो मिलेन, कहिले चुल्ठो मिलेन भनेर उनको गुँनासो  हुन्थ्यो । अहिले चुल्ठोको गुनाँसो भने सकिएको छ तर सिउँदो बाँगो भएन र भनेर मलाई सोधिरहन्छीन् । आजभोलि सिउँदो बाँगो बनाउने, तिनचारओटा सिउँदो बनाउने फेसनै आएको छ भनेर मैल भन्छु । खुबै होला नि भनेर उनले पत्याउँदिनन् । अफीसमा थरीथरीका सिउँदो बनाएर आउने कति छन् कति भन्दै उनलाई विश्वास दिलाउने प्रयास गर्दछु ।

आमाको जन्मदिन थियो । केक अडर दिन सधै मसँगै जान्थिन् । यसपाली पनि जाउँ भने जान मानिनन् । पढ्नु छ भनेर टारिन । बाबा कप केक दियो भने ल्याइदिनु है भनिन् । श्रीयाँन्ससँग गएँ । केक अर्डर दिए पछि श्रीयाँन्सले चकलेट क्रोसेन्ट रोज्यो, मैल छोरीलाई चिज क्रोसेन्ट छानी दिएँ । खाजा लैजाउ भनेको नाँई भरे आए खाने भनिन् । किन लैजाने सोधे । नाँइ के साथीहरुले खाइदिन्छन् भनिन् । अलि लोभि पनि छन् । मैले दिउँसो खाजा खाना जाँदा आधा काटेर खाइदिएँ । बेलुका बाबा कस्तो लोभी है क्रोसेन्ट किन खाएको भन्दै फतफताइन् । 

पहिलो संघिय र प्रदेशीयस चुनावी चहलपहलको माहोल थियो । चुनावको विरोधमा विपल्बको कम्युनिष्ट पार्टीले हिंसात्मक गतिविधी बढाएको थियो । ठाउँठाउँमा बम विष्फोटका समाचारहरु सुनिएको थियो । नेताहरुको गाडी तथा घरहरु लक्षित बम विष्फोट भइरहेका थिए । नेपाल बन्दका समाचार पनि आइरहेकै थिए ।

छोरीलाई नेपाल बन्द साह्रै मन पर्छ । नेपालबन्दको समाचार सुन्नासाथ कान ठाडा पार्छिन् । उसको ठुलो मम्मी अष्ट्रेलियाबाट आउने दिन किन कसैले नेपालबन्द नगरेको होलान् भनेर करकर गर्दै थिइन् । नेपाल बन्द गर्नेवालाहरु पनि कस्ता काम नलाग्ने, चाहिएको बेला कहिले बन्द गर्ने होइन भन्दै भुतभुताइरहीन । यदपी दिदी काठमाण्डौ रातीको एघार बजे उत्रदै हुनुहुन्थ्यो । केही विशेष हुनुपर्छ उनलाई स्कुल विदा भइदिए हुन्थ्यो भन्ने लाग्छ । विदा हुने यौटामात्र माध्यम छ नेपाल बन्द ।

बेलाबेला बन्दको हल्ला पनि चलिरहेको छ । शुक्रबार बन्दको हल्लाले समाजिक सञ्जालहरु रंगिएका थिए । विपल्बको पार्टीले बन्द गरेको भन्ने सुनिएको थियो । बेलुका देखी नै शुक्रबार विदा हुने म्यासेज मोबाइलमा आयो की आएन भनेर घरीघरी छोरीले सोधिरहेकी थिइन । विपल्बले बन्द नगरेको भन्ने विज्ञप्ती नै निकाले । मैल भोलि विदा छैन भनेर फेसबुकमा रखेको मोबाइलको समाचार देखाएँ । ए हो भन्दै निराश सुस्केरा सुसेलीन् । राती दश बजे मोबाइलमा म्यसोजको आयो । अबाञ्छीत कारणले शुक्रबार स्कुल विदा भएको म्यासेज आयो । दिदीभाई खुसी भए । तर उनीहरुको खुसी धेरै बेर टिकेन । शुक्रबार विहानै शनिबार विद्यालय लाग्ने सुचना मोबाइलमा आयो । मैले भोलि त स्कुल चल्छ है भने । हाम्रो स्कुल नि कस्तो काम नलाग्ने है । एक दिन विदा दिँदा पहाड नै खस्ला जस्तो गर्छ भन्दै भुनभुनाउन थालिन ।
साथीले आलुचप ल्याको कस्तो मिठो ढोकाबाट छिर्दै भनिन् । बाबा, हामी पनि आलु चप खाउँ न है उनले थपीन्।  आमाले असहमती जनाइन् । भात भुटेर खान सुझाइन् । छोराले रस हालेको चाउचाउ खान्छु भन्यो । उसो भए चाउचाउ खाउँ न त सरोजाले भनिन् । मेरो इच्छा त कसैले पुरा नै गर्दैन, उसले भन्नासाथ चाउचाउ पकाउने रे भनेर ठुस्किन् । ल ल हुन्छ आलुचप बनाउने भन्दै म उठे । सरोज पनि के गर्नु छोरीको इच्छा पुरा गरिदिनै पर्यो भनेर किचनमा गएर आलु चाना पार्न थालिन । बेसनको लेदोमा चोपेर आलु तार्यौ । आलुचप मिठै पाक्यो । 
हिजो बेलुका कविताका शिर्षकहरु ल्याएर कविता लेखिदिन भन्दै थिइन । मैले नसुनेझै गरिरहेँ । आँधीहुरीको लेख्दा कस्तो हुन्छ सोधिन । राम्रै हुन्छ भने । कसरी लेख्ने बाबा । मैले पनि लय मिलाएर एक हरफ यस्तो हुनसक्छ भनिदिएँ । 
एकछिन पछी श्रीयान्सले छिमेकी देशका मानिसहरुको बारेमा पचास  शब्दकाे लेख्न सिकाउन भन्यो । उ नेपाली त लेख्नै नपरे हुन्थ्यो भन्ने सोच्छ । उसलाई किचनमै बसेर सिकाइरहेको थिएँ । अँ मलाई कविता लेख्न नसिकाउने तर उसलाई भने सिकाउने भनेर उनले गुनाँसो गरीन् । मैले तिमीलाई पनि यसै गरी सिकाएको बिस्र्यौ है भनेँ । उनी चुपचाप पढ्ने कोठातिर लागिन् ।